Yeni Volvo XC90’ın standart güvenlik paketi içerisinde bir dünya ilki çözüm olan yoldan çıkma engelleme paketi de yer alıyor. Bu sık rastlanan ve karışık duruma getirdiği çözüm ile Volvo Cars, 2020 yılı için koyduğu içerisinde hiç kimsenin ölmediği ya da ciddi bir şekilde yaralanmadığı Volvo otomobiller üretme vizyonuna bir adım daha yaklaşıyor.
Volvo Cars Güvenlik Merkezi Kıdemli Teknik Uzmanı Prof. Lotta Jakobsson “Çözümümüzde yolcuları sabit tutmak ve koltuklarda eşsiz bir enerji emme fonksiyonu sağlamak üzerine odaklandık. Bu yoldan çıkma kazalarının ciddi ve sık görülen sonuçlarından biri olan omurga yaralanmalarını önlemek açısından önemli” diyor.
Yoldan çıkma sürücü dalgınlığı, yorgunluk ve kötü hava koşulları gibi farklı nedenlerden kaynaklanabilen sık rastlanan bir kaza tipi. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşanan ölümlü trafik kazalarının yarısı yoldan çıkış kazalarıdır. İsveç’te ise tek araçlı kazalar, binek otomobillerle gerçekleşen tüm ölümlü ve ciddi yaralanmalı çarpışmaların üçte birini içerir.
Yoldan çıkma kazaları ayrıca yolcuların genelde farklı yönlere savruldukları karmaşık durumlardır –bu durum iç kısıtlamalar üzerine büyük önem getirir.
Herhangi bir değerlendirme programı bulunmuyor
Şu anda bir otomobilin yoldan çıkma kazalarıyla başa çıkma yeteneğini inceleyecek hiçbir düzenleme ya da değerlendirme testi bulunmuyor.
Lotta Jakobsson “Güvenli olmak demek bir testi geçmek ya da bir sıralamada yer almak değildir” diyor. “Kazaların ve yaralanmaların neden olduğunu araştırmak ve onları önlemek için teknoloji geliştirmektir. 2020 vizyonumuza ulaşmamız için gerçek trafikte yer alan tüm kazaları incelemeliyiz” diye ekliyor.
Yoldan çıkma senaryolarında omurga yaralanmalarına sık rastlanıyor
Otomobil kazalarında yaralanma eğilimleri yıllar içerisinde değişti. Otomobil yapısındaki sürekli değişim ve farklı özellikteki güvenlik sistemlerinin uygulanması geçtiğimiz birkaç on yıl içerisinde araç güvenliğinin önemli gelişmeler kaydetmesini sağladı. Yeni bir Volvo içerisinde ölümlü ya da ağır yaralanmalı bir kaza olması riski 1970’li yılların otomobilleriyle kıyaslanınca üçte iki oranında azaldı. Bununla birlikte, bu risk düşüşüne rağmen göğüs ve omurga yaralanmalarında düşüş aynı oranda gerçekleşmedi –bu yaralanmalar yoldan çıkma kazalarında birçok olayda ve birçok etkide fazlasıyla görülen yaralanmalar oldu. Lotta Jakobsson, “Kendi kaza verilerimizi incelediğimiz zaman, yolcunun omurgaya doğru yük transferi esnasındaki duruşunun çok büyük rol oynadığını keşfettik. Birçok sefer gördük ki büyük bir eğilme önemli bir rol oynuyor. Eğilme ve aşırı yüklenme sonucu oluşan dış kama kırıkları, baskı kırıklarıyla beraber omurga yaralanmalarında en çok görülen durumlar” diyor.
Kemerleri sıkılaştırma ve yastıklama etkisi
Yeni XC90’ın yoldan çıkma koruma çözümü iki önemli kısımdan oluşuyor.
Otomobilin ileri algılama sistemleri sayesinde teknoloji yoldan çıkma durumunu algılıyor. Ön emniyet kemerleri elektrikli olarak olabilecek en kısa zamanda sıkılaşıyor ve yolcuları sabitliyor. Emniyet kemerinin çekiş hızı 1mm/ms –yani bu demektir ki 100mm emniyet kemeri sadece 0,1 saniyede çekiliyor. Otomobil hareket halinde olduğu sürece kemerler sıkı konumda kalmaya devam ediyor.
Omurga yaralanmalarını önlemek için koltuklar ve koltuk çatısı arasındaki enerji emme fonksiyonu otomobilin sert zemine iniş yapması halinde oluşan dikey kuvvetleri mekanik olarak emiyor.
Lotta Jakobson, “Yastıklama etkisi sırasında yolcuyu dik bir pozisyonda tutmak, ona maruz kalan dikey kuvvetleri üçte bir oranında azaltabiliyor. Bu durum en ciddi ve en sık görülen omurga yaralanmalarını önemli bir oranda aşağıya çekiyor” diyor.
Üç tam araç testi yöntemi
Volvo Cars, gerçek kaza verilerine dayanarak, çeşitli yoldan çıkış senaryolarının sonuçlarını değerlendirmek üzere, “Hendek”, “Havada Uçma” ve “Sert Zemin” adı verilen üç ayrı araç kaza testi izleme metodu geliştirdi. “Havada uçma” testi esnasında otomobil yoldan 80km/h hız ile çıkarıldı. Sernest uçuştan sonra otomobil düz bir yüzeye indi ve gitmeye devam etti. Düşüş yüksekliği 80 cm’di ve bu lastikler üzerinde sert bir etki oluşturdu. Bu durum bir savaş pilotunun acil bir surumda fırlatma koltuğunda maruz kaldığı etki ile hemen hemen aynı dikey etkileri yarattı. “Hendek” testi 80cm.’lik derinlikte bir hendeğin oluşturduğu dikey etkilerin aynısını yaşamak için oluşturuldu. “Sert Zemin” testi ise yan yuvarlanma hareketleri, dikey ve uzunlamasına hareketler üreten çıkıntılı bir zeminde zıplamalı bir sürüşü test etti. Testlerde çarpışma testi mankenleri kullanıldı. Yoldan çıkma durumunda insan gibi tepki veren ve yükseltilmiş esnek bir omuz alanına sahip, çok gelişmiş bir test mankeni olan “Thor” da bu testlerde yer aldı.
Eşsiz bir test makinesi
Volvo Cars, yolcuların pozisyonlarını ve yolcu kazanımlarını değerlendirmek amacıyla, araç çarpışma testlerini tamamlamak için esnek ve çok amaçlı bir test makinesi geliştirdi. Bir otomobil koltuğu ve kısıtlayıcı bir sistem çok akslı endüstriyel bir robot üzerine monte edildi. Robot, bir çarpışma test mankeni ile birlikte, her üç test için ve ayrıca diğer tüm yoldan çıkma senaryolarında yolcuların hareketlerini test edecek şekilde programlandı.
Sürücünün yoldan çıkma senaryolarından kaçınmasına yardım etmek
Lotta Jakobsson, “Elbette biz ayrıca sürücülerin yoldan çıkma senaryolarından kaçınmalarını sağlayacak teknolojiler de geliştirmeye odaklanıyoruz. Yeni XC90’da yer alan iki özel sistem, Şerit Koruma Yardımı ve Sürücü Uyarı Kontrolü bu durumlar için var.” diyor. Şerit Koruma Yardımı eğer otomobil istem dışı olarak şeritten çıkarsa sürücüye yardım edecek ekstra direksiyon çekişi sağlıyor. Sürücü Uyarı Kontrolü ise yorgun ve dikkatsiz sürücüleri algılıyor ve uyarıyor. Tüm yeni XC90’larda, sürücüyü en yakın dinlenme noktasına yönlendiren Dinlenme Durma Kılavuzu da bu sistemi destekliyor.
